Doğanın çok özel armağanı pırlanta, milyarlarca yıl önce oluşumu sırasında elde ettiği özelliklerinden hiçbir şey kaybetmeden günümüze ulaşmış Ender bulunması. büyüleyici, güzel ve çarpıcı olması, tarih boyunca insanoğlunun ona aşk, bağlılık, güç, zenginlik gibi anlamlar yüklemesine ve dolayısı ile pırlantanın diğer mücevherlerden farklı kılınmasına neden olmuş. Binlerce yıldır insanoğlunu cezbeden, büyüleyici ve eşsiz pırlanta, bugünde en güzel günlerin, en güzel duyguların simgesi olarak ınsanların hayallerını süslemeye devam ediyor. Evlilik, doğum, yıldönümü gibi çok özel günlerde pırlanta hediye etmek özel anların vıırgulanmasını ve unutulmaz kılınmasını sağlıyor. Bir pırlantanın değeri, ne denli nadir bulunduğuna, fiyatı da dört özelliğine bağlıdır. Çıplak gözle bakıldığında aynı görünse de, hiçbir pırlanta bir diğerinin aynı değildir. Aynı karat ağırlığındaki iki pırlantanın fiyatının neden farklı olduğu 4C özelliğine ve bunların bileşimine bağlıdır. Aşağıda bulacağınız 4C bilgileri pırlantaların neye göre sınıflandırıldığı ve fiyatlandırıldığı konusunda sizlere kısa bir ön bilgi verecektir.
Pırlanta seçiminde 4C •Kesim (Cut) -Renk (Colour) •Berraklık (Clarity) -Karal Ağırlığı (Carat Weight)
Kesim, elmas üzerinde insan eliyle yaratılan tek özelliktir. Pırlantanın göz kamaştırıcı ışıltısı, kesimin ustalığına ve kullanılan teknolojiye bağlıdır. Kesimin hassasiyeti ve inceliği, pırlantanın ışığı yansıtma ve kırma oranlarını belirler. Kesim ne denli iyiyse, pırlantanın parlaklığı, ışıltısı ve kıvılcımı o denli artar. Doğru oranlarda kesilmiş pırlantanın bir yüzeyinden giren ışık diğer yüzeyinden yansır ve dağılarak “taç” denilen üst kısmından yayılır. Kesim çok derinse, ışığın bir kısmı pırlantanın “külah’ olarak adlandırılan alt kısmından kaçar. Kesimin yeterince derin olmaması da ışığın külahtan kaçmasına yol açar ve pırlantanın yeterince parlamamasına neden olur. Iyi kesilmiş bir pırlanta, partaklığını en iyi yansıtan doğru açılardaki yüzeylerden (faset) oluşur. Bununla birlikte pırlantanın şekli ve kesim tekniği birbirinden farklı konulardır. Pırlantanın şekli zevke göre değişiklik gösterir.
Pırlantalann çoğu renksiz gibi gözüktir. Fakat aralarında belli belirsiz ton farkları vardır. Genel olarak bir pırlanta ne kadar renksiz ise o kadar değerlidir. Renksiz pırlanta yok denecek kadar azdır. Ayrıca çok belirgin renge sahip pırlanta da az bulunur. Diğer yandan ‘Tane( (Fantezi) adı verilen kırmızı, pembe, mavi ve san gibi belirgin renklerde nadide pırlantalar bulunmaktadır. Pıdantada renk D’den Zye kadar sınıflandırılır. D, E, F ve G grubundakiler en nadir bulunan pıdantalardır. En çok rastlanılan pırlantalar H-L renkleri arasında yer alır.
BERRAKLIK – CLARITY
Doğada her elmasın yalnızca kendine özgü bir karakteri vardır. Elması özgün kılan, kristalleşme sürecinde içine karışan diğer minerallerdir. Doğanın parmak izleri olarak nitelendirilen bu maddeciklerin sayısı, rengi, yapısı, büyüklüğü ve konumu, elmasın doğallığını gösterir. Doğal izler ne denli az olursa, pırlanta o kadar çok ışık yansıtır ve bu nedenle daha çok değer kazanır. Doğal iz taşımayan pırlanta bulmak çok zor olduğundan, izi en az olan pırlanta “kusursuza yakın” sayılır.
KARAT AGIRLIĞI -CARAT WEIGHT
Pırlantanın ağırlığı karat ile ölçülür. Karat ağırlığı, pırlantanın en kolay ölçülebilir niteliğidir. “Karar sözcüğü, eski mücevher tüccarlarının pırlantalarını tartmak için kullandıkları “carob” adı verilen keçi boynuzu tohumundan gelmektedir. Bu tohumlann ağırlığı, şaşılacak derecede birbirine benzerlik gösterir. Eskiden 1 karatlık pulanta 1 keçi boynuzu tohumunun ağırlığına eşitti. Günümüzde ise karat 0.2 gramlık (200 mg) standart bir metrik ölçüdür. Her karat 100 eşit puana bölünür. örneğin bir çeyrek karat 25 puandır ve 0,25 ct şeklinde yazılır. Türkçe’de bu puanlara ‘santim” denmektedir. iki farklı pulantanın eşit karat ağırlığına sahip olması, aynı fiyatla olmasını gerektirmez.
ELMASIN PIRLANTAYA DÖNÜŞÜMÜ
Elmas, doğal madene verilen isimdir. Bu doğal maden, eski adıyla “gül kesim”, yeni adıyla “elmas kesim’ forrnunda kesildiğinde elde edilen taşa da “elmas’ deniyor. Doğal elmas madeni, kesim yüzeyi daha fazla ve alt kısmı kubbe gibi olan özel bir formda kesildiğinde ise daha IŞIMI olan “pırlantasya dönüşüyor. Yani pırlanta, elmas madeninin kesilerek özel şekil verilmiş halidir. Taşa, kesimi ve şekline göre elmas ya da pırlanta adı veriliyor. Elmasın kesim yüzeyi daha az ve alt kısmı düzdür. Elmas pırfantadan daha değerli olarak bilinse de, gerçek bunun tersidir.